علائم و عوامل خرابی رم لپ تاپ و روش های تعمیر آن
رم لپ تاپ یکی از قطعات بسیار مهم است که وظیفه ذخیره داده ها و برنامه هایی که کامپیوتر شما در حال اجرای آن است را بر عهده دارد. عملکرد سیستم شما تا حد زیادی به RAM وابسته است و بدون آن، کامپیوتر شما به درستی کار نخواهد کرد. مانند هر قطعه الکترونیکی دیگری، رم لپتاپ هم می تواند بنا به دلایل مختلفی دچار خرابی شود. در این مطلب به معرفی این دلایل، علائم خرابی رم و روش های تعمیر آن می پردازیم.
دلایل خرابی RAM لپ تاپ
گاهی عواملی در از کار افتادن رم نقش دارند که با مراقبت صحیح می توان از بروز آنها جلوگیری کرد. در ادامه با این عوامل آشنا خواهید شد.
۱. گرمای بیش از حد
یکی از رایج ترین دلایل خرابی رم لپ تاپ، گرمای بیش از حد است. وقتی دمای لپ تاپ از حد ایمن بالاتر می رود می تواند به چیپ های RAM آسیب وارد کرده و باعث از کار افتادن آنها شود. این گرما ممکن است به دلیل ناکارامدی سیستم خنک کننده یا تهویه، انباشته شدن گرد و غبار یا درست کار نکردن فن باشد.
۲. افزایش ناگهانی برق
یکی دیگر از دلایل رایج در خراب شدن رم لپتاپی، جریان سریع و ناگهانی برق است. این اتفاق زمانی روی می دهد که جریان برق یکباره افزایش پیدا کند که می توان به چیپ های رم آسیب وارد کند. افزایش جریان برق می تواند به علت وصل شدن برق بعد از قطعی، رعد و برق یا حتی از پریز کشیدن و به پریز زدن دو شاخه برق در زمان روشن بودن لپ تاپ باشد
۳. آسیب فیزیکی
آسیب فیزیکی به لپ تاپ یا ماژول RAM هم می تواند این قطعه را دچار آسیب کند. زمین خوردن لپ تاپ یا تصادفا به جایی برخورد کردن آن می تواند تراشه های رم را از بین برده و آن را غیر قابل استفاده کند.
۴. داده های معیوب
داده های خراب و معیوب هم می تواند رم لپتاپ را دچار خرابی کند. اگر کامپیوتر شما به ویروس یا بدافزار آلوده شده باشد، می تواند به داده های ذخیره شده در RAM لپ تاپ هم آسیب وارد کرده و سیستم دچار خرابی موقت یا دائمی شود. بهتر است برای احتیاط بیشتر یک آنتی ویروس حرفه ای لپ تاپ نصب کنید که علاوه بر امنیت داده هایتان از سخت افزار سیستم نیز محافظت کنید.
۵. ناسازگار بودن RAM
اگر رم لپ تاپ خود را ارتقا می دهید اما نسخه ای که با بقیه کانفیگ سیستم سازگاری ندارد را انتخاب کنید، رم عملکرد درستی نخواهد داشت. حتما قبل از خرید این قطعه بررسی کنید که با مشخصات سیستم شما سازگار باشد.
۶. عمر RAM لپ تاپ
یکی دیگر از عواملی که در خرابی رم لپتاپی نقش دارد، عمر آن است. به مرور زمان قطعات تشکیل دهنده لپ تاپ شما فرسوده می شوند و رم هم از این قاعده مستثنی نیست. هرچه عمر لپ تاپ بیشتر باشد، احتمال از کار افتادن RAM هم بیشتر است.
۷. خطای نرم افزاری
خطاهای نرم افزاری هم می توانند باعث خراب شدن رم لپ تاپ شوند. اگر خطایی در سیستم عامل یا اپلیکیشن ها و نرم افزارها وجود داشته باشد، روی عملکرد رم هم تاثیر منفی می گذارد. این خطاها می تواند شامل باگ نرم افزاری، قدیمی بودن نرم افزارها یا تداخل بین نرم افزارهای مختلف باشد.
۸. اورکلاک
اورکلاک (Overclock) به فرآیندی گفته می شود که طی آن شما سرعت برخی از قطعات سیستم خود را بالاتر از حدی که برای آن تعیین شده است، می برید. گرچه این کار به ارتقای عملکرد سیستم شما کمک می کند اما می تواند باعث تولید گرمای زیاد و خرابی دائمی برخی از قطعات شود. اورکلاک کردن رم لپ تاپ می تواند باعث شود که سریع تر از حالت عادی، خراب شود.
علائم خرابی رم لپ تاپ
وقتی RAM از کار می افتد یا دچار مشکل می شود چه اتفاقی رخ می دهد؟ این اولین چیزی است که باید بدانید تا درست و به موقع از آسیب رم لپتاپ مطلع شده و برای رفع آن اقدام کنید.
۱. نمایش صفحه آبی مرگ (Blue Screen of Death)
اگر یک صفحه آبی با نوشته های سفید روی صفحه نمایش لپ تاپ ظاهر شد احتمالا خراب بودن RAM باعث آن بوده است. این علامت واقعا آزاردهنده است چون نوشته های سفید خیلی سریع رد می شوند و شما فرصت خواندن پیغام خطا را ندارید بنابراین به سختی می توان از علت این خطا رمزگشایی کرد.
۲. فریز شدن سیستم به صورت متناوب
در این حالت صفحه کلید و تاچ پد اصلا پاسخگو نیستند و اصطلاحا فریز یا قفل می شوند؛ این اتفاق ممکن است بدون هیچ پیغام هشداری رخ دهد و گاهی ویندوز هم برای دقایقی فریز می شود و اصلا مهم نیست در حال استفاده از چه اپلیکیشنی هستید. حتی گاهی باز کردن یک فایل Word بیش از دو دقیقه و باز کردن مرورگر ۴ تا ۵ دقیقه طول می کشد. در چنین مواقعی به وجود اشکال در رم لپتاپ شک کنید.
۳. کاهش عملکرد سیستم
وقتی در ابتدا سیستم را روشن می کنید به خوبی اجرا می شود اما وقتی چند ساعت بگذرد می بینید که لود کردن صفحات وب بیش از حد معمول زمان می برد و اپلیکیشن ها با سرعت لاک پشتی کار می کنند. این نشان می دهد که رم لپ تاپ شما با مشکل مواجه شده است.
۴. ناموفق بودن نصب برنامه های جدید
اگر RAM لپ تاپ شما دچار اشکال شده باشد در زمان نصب برنامه های جدید بارها با عملیات ناموفق مواجه خواهید شد. در این حالت ممکن است مواردی مثل باقی ماندن طولانی مدت برنامه در مرحله بارگذاری را تجربه کنید. اگر سیستم عامل را دوباره نصب کنید پیغام خطا دریافت خواهید کرد. این علائم ممکن است دلایل مختلفی داشته باشند اما خراب بودن رم، مهم ترین دلیل آن است.
۵. ری بوت شدن پی در پی
ممکن است در حال انجام کاری باشید اما لپ تاپ به صورت مکرر ری استارت شود یا گاهی سیستم بدون هیچ دلیلی ری استارت می شود و پس از آن باید ادامه کار خود را انجام دهید. علاوه بر خرابی رم لپ تاپ، این حالت می تواند به علت وجود مشکل در هارد درایو هم باشد. اما اگر سیستم شما تقریبا بلافاصله پس از بالا آمدن صفحه اصلی ری استارت می شود، علت آن قطعا خرابی RAM است.
۶. معیوب شدن فایل ها
ممکن است متوجه شوید که فایل های شما خصوصا فایل هایی که مرتب به آنها دسترسی دارید و تغییراتی را در آنها ذخیره می کنید، بدون هیچ دلیلی معیوب شده اند. این شرایط می تواند به دلیل وجود آسیب در رم لپ تاپ باشد. حتی مشکلات رم می تواند به مرور زمان تشدید شده و در نهایت فایل های شما برای همیشه از بین رفته و سیستم دیگر بوت نشود.
۶. کم شدن ظرفیت RAM
ممکن است سیستم عامل ظرفیت رم لپ تاپ را کمتر از مقداری که روی مادربرد نصب شده است، نشان دهد. معمولا شما برای مشاهده مشخصات سیستم به Control Panel > System and Security > System می روید. اگر در این قسمت مشاهده کردید که ظرفیت رم با آنچه نصب کرده اید تفاوتی ندارد، مطمئن شوید که تراشه های رم به درستی روی مادربرد سوار شده اند یا اسلاتی که RAM در آن قرار گرفته است را تغییر دهید.
۸. شنیدن صدای Beep
ممکن است در زمان روشن کردن لپ تاپ یک بار، چند بار یا به صورت پشت سر هم صدای بیپ بشنوید. این صداها نشان دهنده مشکلات مختلفی هستند که خرابی رم لپتاپ هم یکی از آنها است. به گفته کاربران، وقتی رم لپ تاپ های Dell به مشکل می خورد، صدای بیپ شنیده می شود.
سایر علائمی که می تواند نشان دهنده خراب بودن رم لپ تاپ باشد شامل ناموفق بودن بارگذاری کارت ویدیو، قطع کامل صدای سیستم و شناسایی نشدن RAM توسط سیستم باشد.
پیشنهاد مهم: در صورتی که هر یک از علائم گفته شده در بالا برای خرابی رم لپ تاپ را تجربه می کنید، خیلی فوری از فایل های مهم خود نسخه پشتیبان (Backup) تهیه کنید تا از نابودی آنها جلوگیری شود.
نحوه تشخیص مشکلات رم لپتاپ
اگر با بعضی از علائم مربوط به خرابی رم لپ تاپ مواجه شدید احتمالا بخواهید بدانید که آیا باعث بروز این علائم واقعا به RAM مربوط است یا خیر. در ادامه روش های تشخیص دقیق را معرفی می کنیم.
۱. ابزار Windows Memory Diagnostics
در سیستم عامل ویندوز، یک ابزار به نام Window Memory Diagnostics Tool وجود دارد. اگر به وجود مشکل در رم لپ تاپ خود شک دارید حتما از این ابزار استفاده کنید. برای این کار مراحل زیر را طی کنید:
– وارد Control Panel شده و روی Administrative Tools کلیک کنید.
– Windows Memory Diagnostics را انتخاب کنید.
– در پنجره جدید دو گزینه وجود دارد. شما می توانید گزینه ری استارت و بررسی مشکلات را انتخاب کرده یا زمان بندی کنید که بررسی در زمانی بعدی که سیستم را روشن کردید آغاز شود.
– اگر گزینه اول را انتخاب کنید، این ابزار شروع به عیب یابی در طول فرآیند بوت شدن سیستم می کند.
این فرآیند چند دقیقه زمان می برد و پس از پایان، ویندوز ری استارت شده و نتایج بررسی به شما نمایش داده خواهد شد. اگر مشکلاتی پیدا شود، ویندوز پیشنهاداتی برای رفع آن خواهد داد.
۲. Memtest86
علاوه بر ابزار عیب یابی ویندوز، یک ابزار محبوب دیگر هم برای بررسی وجود مشکل در RAM لپ تاپ وجود دارد. بسیاری از کاربران سراسر دنیا از Memtest86 برای این کار استفاده می کنند که همیشه هم به خوبی عمل می کند. برای استفاده از این ابزار لازم است آن را از وب سایت رسمی آن دانلود کنید. می توانید آن را روی CD یا فلش مموری بریزید و سیستم را طوری تنظیم کنید که بوت از CD یا فلش انجام شود. سپس می توانید از آن برای بررسی کامل سیستم استفاده کنید.
اگر طی بررسی ها خطای RAM کشف شود، نتایج به رنگ قرمز نمایش داده خواهد شد. اگر همه خطاها دارای یک آدرس مشابه یا آدرس های نزدیک به هم باشند احتمالا RAM مشکل داشته و باید آن را عوض کنید.
روش های رفع مشکلات رم لپ تاپ
با توجه به این که چه عاملی باعث بروز مشکل در رم لپتاپ شما شده است، انجام روش های زیر می تواند کمک کننده باشد.
۱. عوض کردن ماژول های رم (رایج ترین و کارامدترین راه حل)
وقتی به طور قطعی تشخیص دادید که کدام ماژول رم به مشکل خورده است، عوض کردن آن با ماژول جدید معمولا مشکل را حل خواهد کرد.
۲. تعیین زمان بندی RAM به صورت پیش فرض یا محافظه کارانه
گاهی خطای مموری تنها زمانی خود را نشان می دهد که زمان بندی رم در BIOS بسیار شدید باشد (اورکلاک). در این حالت برای برخی از ماژول هایی که از زمان بندی بالاتر XMP پشتیبانی می کنند، استفاده از زمان بندی استاندارد غیر XMP را در نظر بگیرید تا ببینید نتیجه بهتر می شود یا خیر.
۳. افزایش سطح ولتاژ رم
برای برخی از کانفیگ ها (به خصوص در زمان استفاده از زمان بندی پرشدت RAM)، نیاز به ولتاژها بالا وجود دارد تا رم لپتاپی در شرایط باثبات و پایدار کار کند. اگر از زمان بندی غیر استاندارد استفاده می کنید، کمی افزایش ولتاژ (مثلا از ۱.۵ ولت به ۱.۵۵ ولت) می تواند پایداری رم را افزایش دهد.
۴. کاهش سطح ولتاژ CPU
بالا بودن ولتاژ CPU منجر به تولید گرمای بیش از حد می شود که خطاهای RAM را در پی داشته و باعث هنگ کردن سیستم خواهد شد. حتما با فرد متخصص برای کانفیگ کردن ولتاژ پردازنده مشورت کنید.