منبع تغذیه
واحد منبع تغذیه (Power Supply Unit) دستگاهی است که انرژی الکتریکی مورد نیاز قطعات و سختافزارهای رایانه را تامین میکند. منبع تغذیه رایانه، جریان متناوب (AC) ورودی را به جریان مستقیم (DC) خروجی برای استفاده سایر قطعات رایانه تبدیل میکند.
کلمه PSU به چه معناست؟
کلمه PSU مخفف عبارت Power Supply Unit به معنای “واحد منبع تغذیه” است. این دستگاه با نامهای زیر نیز شناخته میشود:
- Power Supply (منبع تغذیه)
- Power (پاور)
- Power Converter (مبدل برق)
- Power Pack
- PS
منبع تغذیه چیست؟
واحد منبع تغذیه (به اختصار: منبع تغذیه) دستگاهی است که انرژی الکتریکی مورد نیاز سایر قطعات و سختافزارهای موجود در رایانه (از جمله CPU، RAM، حافظههای جانبی و…) را تامین میکند. منبع تغذیه جریان متناوب (AC یا همان برق شهری) را به عنوان ورودی دریافت کرده و آن را به جریان مستقیم (DC) مورد نیاز قطعات کامپیوتر تبدیل میکند.
در کامپیوترهای شخصی (PC یا Personal Computers) منبغ تغذیه معمولاً در پشت محفظه (Case) قابل دسترسی است. به منبع تغذیه یک کابل (که معمولاً دارای یک سیم زمین، مثبت و منفی است) از طرف برق شهری به صورت مستقیم وصل میشود اما در رایانههای کوچکتر مانند لپتاپها، واحد منبع تغذیه بصورت خارجی (External) وظیفه تبدیل را بر عهده دارد و جریان ورودی به خود این نوع کامپیوترها جریان مستقیم است.
منبع تغذیه در مقایسه با سایر قطعات ساخت افزاری معمولاً عمر کمتری دارد و دلیل آن هم نوسانات برق و کارکرد زیاد آن است که باعث داغ کردن شدید منبع تغذیه و در نهایت خرابی اجزای آن میشود یا گاهاً باعث خاموشی و ریستارتهای ناگهانی کامپیوتر میشود. البته بر روی منابع تغذیه، فن و درون آنها گرماگیرهایی قرار میگیرند تا گرمای حاصل از قطعات الکتریکی درون منبع تغذیه (از جمله ترانزیستورها، مقاومتها و…) را به بیرون منتقل کند و دمای دستگاه را پایین بیاورد.
منبع تغذیه چه وظیفهای دارد؟
منبع تغذیه وظیفه دارد تا انرژی الکتریکی مورد نیاز قطعات کامپیوتر را تامین کند. منبع تغذیه جریان متناوب شهری را به جریان مستقیم مورد نیاز قطعات تبدیل میکند. این جریان متناوب میتواند ۱۱۰ تا ۱۱۵ یا ۲۲۰ تا ۲۳۰ ولت (و سایر محدودههای استاندارد) باشد. منبع تغذیه این جریان متناوب را به جریانهای مستقیم ۳.۳ ولت، ±۵ ولت و ±۱۲ ولت (ولتاژهای استاندارد) تبدیل میکند . ولتاژهای ۵ و ۳.۳ معمولاً در مدارات دیجیتالی و ولتاژ ۱۲ در قطعاتی مانند موتورهای هارد دیسکها، فنها و … که به ولتاژ بالاتر نیاز دارند استفاده میشوند.
واحد اندازهگیری منبع تغذیه چیست؟
مهمترین واحدی که در خرید یا استفاده از یک منبع تغذیه مورد توجه قرار میگیرد میزان توان واقعی و حداکثر توان آن بر حسب وات (Wat) است. توان واقعی مقدار توانی است که یک منبع تغذیه میتواند به صورت عادی تولید کند و حداکثر توان آن میزان توانی است که آن منبع تغذیه میتواند در حداکثر توان گرفته شده از آن تولید کند. برای مثال چندین مورد از توانهایی که قطعات مختلف کامپیوتر استفاده میکنند به صورت زیر است: (لیست از وبسایت شرکت PC Power and Cooling)
- پردازنده: ۸۰W – 140W
- هر ماژول یا قطعه رم: ۱۵W
- برد اصلی: ۵۰W – 150W
- قطعات خود محفظه و فنها: ۳W
- هارد دیسک: ۱۵W – 30W
- سی دی یا دی وی دی ریدر: ۲۰W – 30W
- کارت توسعه: ۵W – 10W
- و …
نکته: ماژول در مباحث نرم افزاری به یک قطعه کد و قسمتی از برنامه گفته میشود اما در مباحث سخت افزاری، به قطعات کامل، جامع و سرهمبندی شده که یک کار را به صورت مجزا از سایر قطعات انجام میدهند، ماژول گفته میگویند.
میزان توان مصرفی هر یک از قطعات بر روی راهنمای همان قطعه درج میشود. بنابراین بهترین منبع تغذیهای که میتوان برای یک کامپیوتر انتخاب کرد (جدا از سایر پارامترها)، منبع تغذیهای است که میزان توان تولیدی واقعی آن کمی بیشتر از میزان توان مصرفی کل قطعات و اجزای کامپیوتر باشد تا هیچگاه فشاری بر روی منبع تغذیه وجود نداشته باشد.